از چه روغن‌هایی برای افزایش ماندگاری عطر استفاده کنیم؟
12 آبان 1402
عطر برای طالع بینی ماه تولد
16 دی 1402
عطر بخشی ضروری از زندگی روزمره بسیاری از افراد است. عطر چه برای بیان یک بیانیه یا صرفاً برای بهبود خلق و خو، قدرت برانگیختن احساسات و خاطرات را دارد. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که “عطر چگونه ساخته می‌شود؟” نحوه ساخت عطر و ادکلن شامل ترکیبی از هنر و علم بوده و موضوعی جذاب برای هر علاقه‌مند به دنیای رایحه است. در این مقاله، روش‌ها و مواد مختلفی که برای خلق عطر استفاده می‌شود و همچنین تاریخچه و اهمیت فرهنگی این هنر دوست داشتنی را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید تا در دنیای عطرها غوطه‌ور شویم و اسرار نحوه ساخت عطر را کشف کنیم.
عطر قرن‌هاست که استفاده می‌شود!
از زمان‌های قدیم، انسان‌ها از منابع موجود در طبیعت برای تولید عطرهای خوشبو استفاده می‌کردند. این منابع اشکال مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به گیاهان خشک، چوب سوزان یا روغن فشرده اشاره کرد. در دوران مدرن، انسان‌ها روزانه از انواع وسایل معطر استفاده می‌کنند. صابون‌ها، لوسیون‌ها، شمع‌ها، محصولات پاک‌کننده و البته عطرهای شخصی از جمله آن‌ها هستند.
محصولات معطر به قدری رایج هستند که به راحتی می‌توان فراموش کرد که این عطرها باید اغلب از طریق استخراج ساخته می‌شدند. برای اینکه درک بهتری از نحوه ساخت عطر به شما بدهیم، فرآیندهای استفاده شده در طول تاریخ را توضیح خواهیم داد. ما همچنین در مورد تولید عطر مدرن بحث خواهیم کرد. شاید تعجب کنید که چقدر برای ساخت عطر مورد علاقه‌تان کار شده است!
روش ساخت عطر در دوران باستان
در دوره‌های باستانی، عطرسازان توانایی تولید بوهای مصنوعی را نداشتند و تمام عطرها به یک شکل از منابع زمینی می‌آمدند. تمدن‌های باستانی، لوسیون بدن و آب را با گل‌های معطر و انواع مختلف چوب ترکیب می‌کردند. آن‌ها همچنین بخورهای ساخته شده از ادویه جات مانند دارچین و مر را می‌سوزاندند و از گیاهان روغن استخراج می‌کردند.
قبل از شروع فرآیند تولید عطر، ابتدا باید ترکیبات گیاهی و حیوانی عطر را جمع آوری کرد (مواد تشکیل دهنده که در زیر ذکر شده است). روش‌های مختلفی برای استخراج روغن‌های گیاهی در طول زمان در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته است. زمانی که تمدن‌های اولیه روغن‌های عطر را استخراج می‌کردند، معمولاً از روش Expression استفاده می‌کردند که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
طرز ساخت عطر
تمدن‌های اولیه، هزاران سال روغن‌ها را با استفاده از تکنیک‌های مختلف و مواد طبیعی استخراج می‌کردند. یکی از اولین روش‌های مورد استفاده، فرآیند عطر بود که شامل قرار دادن گل‌ها یا مواد آلی در پایه چربی یا روغن برای استخراج عطر بود. مصریان به استفاده از این تکنیک معروف بودند و بعداً در قرن هجدهم توسط عطرسازان فرانسوی مورد استفاده قرار گرفت.
روش دیگری که توسط تمدن‌های اولیه استفاده می‌شد، روش تقطیر بود که شامل حرارت دادن مواد گیاهی و جمع آوری بخار معطر تولید شده بود. این روش توسط شیمیدان ایرانی ابن سینا در قرن دهم ابداع شد و امروزه نیز به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی موارد نیز، عطرها با خیساندن استخراج می‌شدند که شامل خیساندن مواد آلی در روغن یا آب بود تا زمانی که عطر آزاد شود. این روش معمولا توسط یونانیان و رومی‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت.
علاوه بر این روش‌ها، تمدن‌های اولیه همچنین شروع به جمع‌آوری روغن‌های طبیعی حیوانی مانند مشک، عنبر، و سیوه برای ایجاد عطر کردند. این مواد از حیوانات مختلف به دست می‌آمدند و به خاطر رایحه‌ها و خواص بی‌نظیرشان ارزشمند بودند. به طور کلی، تمدن‌های اولیه برای استخراج روغن‌های معطر به مواد و تکنیک‌های طبیعی متکی بودند و روش‌های آن‌ها راه را برای شیوه‌های مدرن عطرسازی هموار کرد.
ساخت عطر شامل جمع‌آوری مواد اولیه، استخراج روغن (با استفاده از فرآیندهایی مانند استخراج با حلال)، ترکیب، پیروی و کنترل کیفیت است. تقریباً مانند یک شراب خوب، کار و زمان زیادی صرف تولید یک عطر باکیفیت می‌شود. نکته جالب توجه این است که بسیاری از روش‌های مربوط به دوران باستان امروزه توسط برندهای محبوب عطر استفاده می‌شود. البته، تکنیک‌ها و مخلوط‌ها توسط دانشمندان و دیگر متخصصان تنظیم و تکمیل شده‌اند، اما برخی از روش‌ها بسیار شبیه به همتایان اولیه خود هستند. برای دانستن تمام آنچه در مورد طریقه ساخت عطر لازم است به خواندن مقاله ادامه دهید!
مواد مورد استفاده و آموزش ساخت عطر
بسیاری از عطرها با استخراج روغن معطر از مواد طبیعی ساخته می‌شوند. این مواد می‌تواند شامل گیاهان، میوه‌ها، چوب‌ها و حتی ترشحات حیوانات مختلف باشد. منابع دیگری مانند الکل، زغال سنگ، قطران و مواد پتروشیمی را می‌توان در طول فرآیند تولید عطر، برای تهیه روغن عطر استفاده کرد.
برای عطرهایی که در طبیعت وجود ندارند یا اسانس تولید نمی‌کنند، از مواد شیمیایی مصنوعی برای تقلید رایحه استفاده می‌شود. بسیاری از عطرهای محبوب و سخت در این دسته قرار می‌گیرند، بنابراین احتمالاً عطر مورد علاقه شما حداقل از برخی رایحه‌های مصنوعی استفاده می‌کند.
از جمله ترکیبات طبیعی رایج برای ساخت عطرها می‌توان به گلبرگ‌های گل رز، مر، کندر (همچنین به نام Olibanum)، یاسمن، خزه درخت بلوط، چوب صندل، وانیل و سیترون اشاره کرد. ترکیبات مصنوعی رایج در ساخت عطرها نیز شامل آلدئیدهای آلیفاتیک، کالون، ایزو ای سوپر، عنبر (تکثیر مصنوعی)، هدیونه، ایندول، مشک (تکثیر مصنوعی) و Lily of the Valley (تکثیر مصنوعی) است.
روش‌های استخراج ترکیبات مورد استفاده در ساخت عطر
مواد طبیعی برای اینکه مورد استفاده قرار بگیرند، باید روغن آن‌ها استخراج شود تا عطر یا ادکلن ایجاد شود. استخراج اسانس را می‌توان به روش‌های مختلفی انجام داد. روغن‌ها را می‌توان از طریق استخراج با حلال، تقطیر با بخار، بیان، پرکردن (فرآیندی که روغن‌ها را فشرده می‌کند) یا خیساندن به دست آورد. برخی از روش‌های مختلف استخراج عطر، چه باستانی و چه مدرن را در ادامه بررسی می‌کنیم. ممکن است برخی از روش‌ها را بتوانید در خانه انجام دهید، اما برخی دیگر را ممکن است بخواهید به متخصصان بسپارید.
- استخراج با حلال
این روش با قرار دادن گیاهان در طبل‌های بزرگ و چرخان آن‌ها انجام می‌شود، سپس گیاهان با اتر نفتی یا بنزن پوشانده می‌شوند. قسمت‌های مورد نیاز گیاه در نهایت در هر حلالی که استفاده می‌شود حل می‌شود و یک ماده مومی شکل که حاوی روغن‌ها است باقی می‌ماند. سپس این ماده در الکل اتیلیک قرار می‌گیرد. روغن در الکل حل می‌شود و سپس آن را می‌سوزانند و یک روغن عطر بسیار غلیظ باقی می‌گذارد. - تقطیر بخار
در روش تقطیر با بخار، مواد طبیعی در دستگاه بخار قرار می‌گیرند. مواد تا زمانی که استخراج شوند، در دستگاه می‌نشینند. سپس ماده حاصل از لوله‌ها عبور داده می‌شود و در آنجا خنک می‌شود و سپس به مایع تبدیل می‌شود. علاوه بر بخارپز کردن، روغن‌ها را می‌توان با جوشاندن در آب از مواد گیاهی نیز استخراج کرد. - Expression
به عنوان یکی از قدیمی‌ترین اشکال استخراج، روش Expression بسیار ساده است. این فرآیند که اغلب برای استخراج روغن مرکبات استفاده می‌شود و شامل فشار دادن گیاه به صورت مکانیکی یا دستی است تا زمانی که همه روغن‌های آن استخراج شوند. - جذب کردن
در فرآیند جذب کردن، ورقه‌های شیشه‌ای بزرگ با گریس پوشانده می‌شوند و گل‌ها یا سایر مواد گیاهی روی آن‌ها پخش می‌شوند. سپس ورق‌های شیشه‌ای در طبقات بین قاب‌های چوبی قرار می‌گیرند. سپس گل‌ها را با دست جابه جا می‌کنند و تا زمانی که گریس قادر به جذب عطر باشد، جایگزین می‌شوند.
- خیساندن
فرآیند خیساندن شبیه به Enfleurage است، اما از چربی‌های گرم شده برای جذب عطر به جای گریس استفاده می‌شود. سپس چربی‌ها باید در الکل حل شوند تا اسانس‌ها به دست آید.
ترکیب مواد برای ساخت عطر
فرآیند ایجاد رایحه پس از استخراج و جمع‌آوری اسانس‌ها آغاز می‌شود. وقتی همه مواد انتخاب شدند، باید با هم مخلوط شوند. روغن‌ها بر اساس فرمولی که توسط استاد صنعت عطر از پیش تعیین شده است، ترکیب می‌شوند که اغلب از آن به عنوان “بینی” یاد می‌شود. بسیاری از این فرمول‌ها با دقت در طی چندین سال ایجاد شده‌اند و اغلب شامل صدها ماده مختلف هستند.
همانطور که قبلا اشاره کردیم، برخی از ترکیبات عطر از گیاهان و برخی از محصولات حیوانی هستند. به عنوان مثال، کرچک از سگ‌های آبی، مشک از گوزن نر و عنبر از نهنگ اسپرم به دست می‌آید. مواد حیوانی اغلب به عنوان تثبیت کننده استفاده می‌شوند که عطر را قادر می‌سازد به آرامی تبخیر شود و بو را طولانی‌تر منتشر کند.
سایر تثبیت کننده‌ها نیز عبارتند از قطران زغال سنگ، خزه‌ها، رزین‌ها یا مواد شیمیایی مصنوعی. برای رقیق کردن مواد موجود در عطرها از الکل و گاهی آب استفاده می‌شود. این نسبت الکل به رایحه است که قدرت و ارزش عطر را تعیین می‌کند. در نتیجه هر چه اسانس بیشتر باشد، عطر قوی‌تر، ماندگارتر و گران‌تر است. به عنوان مثال ادو پرفیوم غلظت الکل کمتری دارد در حالی که بادی میست غلظت الکل بسیار بالاتری دارد.
فرآیند پیری
عطرهای باکیفیت و خالص اغلب برای ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از ترکیب شدن عطر قدیمی می‌شوند. این کار برای اطمینان از ایجاد رایحه مناسب انجام می‌شود. بالا رفتن سن عطر اجازه می‌دهد تا رایحه‌ها یا نت‌های مختلف واقعاً با هم ترکیب شوند. عطرها از نت‌های بالایی، میانی و پایه تشکیل می‌شوند که هر کدام در ساخت رایحه ماندگار نقش دارند.
کنترل کیفیت
کنترل کیفیت یک جنبه حیاتی در فرآیند تولید عطر است. این کار تضمین می‌کند که عطر تمام شده حاوی محصولات مضر یا نامطلوب نیست، که برخی از آن‌ها حتی می‌توانند ممنوع شوند. به این ترتیب از اعتبار برند و مهم‌تر از آن سلامت عمومی فرد محافظت می‌شود. برداشت مواد طبیعی ممکن است دشوار باشد و برخی از عطرها از روغن‌های حیوانی طبیعی استفاده می‌کنند که جمع‌آوری آن‌ها نیز می‌تواند مشکل ساز باشد. عطر مصنوعی به عطرسازان این امکان را می‌دهد که راحت‌تر رایحه خود را ایجاد کنند و به کنترل کیفیت کمتری نیاز داشته باشند.
آینده صنعت عطر
امروزه عطرها به طور فزاینده‌ای با استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی ساخته می‌شوند. اغلب، رایحه‌هایی که به طور طبیعی وجود دارند، به جای استخراج، به صورت مصنوعی تولید می‌شوند. این کار اجازه می‌دهد تا هزینه تولید عطر کاهش پیدا کند و در دسترس بودن آن برای عموم راحت‌تر شود. از آن‌جایی که حس بویایی ما قوی‌ترین حس در بین حواس پنج‌گانه است، بنابراین به نظر نمی‌رسد که صنعت عطرسازی به این زودی‌ها از بین برود.
اهمیت رایحه و عطر از ابتدا وجود داشته است، به این معنی که بو برای اهداف متعددی از جمله احساسات، حافظه، خلاقیت و روابط ارزشمند است. به دلیل تأثیر قابل توجه حس بویایی بر زندگی روزمره ما، تحقیقاتی در زمینه عطر مصنوعی انسان (بازآفرینی رایحه‌های بدن انسان یعنی فرمون‌ها) و رایحه درمانی در حال انجام است. در نتیجه صنعت عطر می‌تواند تا آنجا پیش برود که حالات عاطفی و برانگیختگی فیزیکی انسان را تقویت کند.
بعد از اینکه همه چیز گفته شد و انجام شد، ساخت اکثر عطرها فرآیندی دارد. تولیدکنندگان عطر از زمان‌های قدیم راه طولانی را پیموده‌اند، اما بسیاری از روش‌های عطرسازی خسته کننده هستند. معرفی مواد شیمیایی مصنوعی، این فرآیند را کمی سریع‌تر و مقرون به صرفه‌تر کرده است و اجازه می‌دهد استفاده از عطر بخشی از تمرین اصلی باشد.
به احتمال زیاد شما انتظار ندارید چنین محصول به ظاهر ساده‌ای اینقدر پیچیده باشد. هر بار که عطر جدیدی را امتحان می‌کنید، به این فکر کنید که برای ساختن عطر چه چیزی لازم بوده است؟ چه موادی برای ساخت عطر استفاده شده است؟ چه نوع روش استخراجی عطر را تولید کرده است؟ عطر چه مدت در پروسه تولید بوده است؟
